ساختار سه بعدی دمایی گوشته فوقانی در شمال غرب ایران

عنوان دوره: نوزدهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران
کد مقاله : 1753-NIGS
نویسندگان
1مدرس، دانشگاه دامغان
2دانشیار، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، آیران
چکیده
بر اساس مشاهدات ما از یک مدل سه بعدی دما در شمال غرب ایران و نواحی اطراف آن که با بکار بردن یک تکنیک تبدیل سرعت برشی – دما بدست آمده است، ساختار گوشته لیتوسفری در زاگرس چین‌خورده و رورانده بسیار پایدار و صلب است. این لیتوسفر صلب تا ابتدای ناحیه ارومیه - دختر ادامه دارد؛ اما در زیر ناحیه ارومیه - دختر، ایران مرکزی و البرز غربی از میزان پایداری و صلب بودن لیتوسفر کاسته می‌شود. تغییرات جانبی دما در عمق 100 کیلومتری نشان می‌دهد که حوضه خزر جنوبی و ناحیه فرو افتاده کورا، تالش و قفقاز کوچک یک لیتوسفر صلب و پایدار دارد. همچنین به نظر می‌رسد در زیر ناحیه سنندج - سیرجان و بخش‌هایی از دریاچه ارومیه بقایایی از لیتوسفر اقیانوسی بعد از بسته شدن اقیانوس نئوتتیس و جدایش ورقه اقیانوسی وجود دارد. تغییرات جانبی دما در عمق 200 کیلومتری نشانه‌هایی از تورق لیتوسفری را در زیر البرز غربی، بخش‌هایی از ایران مرکزی و ناحیه ارومیه – دختر و همچنین در مجموعه به هم پیوسته شرق آناتولی و بخش‌هایی از شمال غرب ایران نشان می‌دهد که می‌تواند عدم وجود گوشته لیتوسفری و یا فعالیت‌هایی آتشفشانی مرتبط با گوشته فوقانی در این نواحی را توجیه کند.
کلیدواژه ها
 
Title
The 3D temperature structure of the upper mantle in NW Iran
Authors
Gholamreza Mortezanejad, Habib Rahimi
Abstract
Based on our observation of a 3D thermal structure in NW Iran and the surrounding areas, which has been obtained using a Vs-T conversion technique, the lithospheric mantle in Zagros Folding and Thrust Belt is very stable and rigid. Such a rigid lithosphere continues to the border of the Urmieh-Dokhtar region; but below this region, Central Iran and western Alborz, the lithosphere stability and rigidity decrease. The lateral temperature variations at a depth of 100 km indicate that the South Caspian Basin and the Kura Depression, Talesh and the Lesser Caucasus have also a rigid and stable lithosphere; Also, it seems that below Sanandaj-Sirjan Zone and parts of Urmieh Lake there are some remnants of oceanic lithosphere after the closure of Neotethys and slab brake off. The lateral temperature variations at a depth of 200 km show some indications of lithospheric delamination beneath western Alborz, parts of central Iran and the Urmieh-Dokhtar region, as well as in Eastern Anatolian Accretionary Complex and parts of NW Iran, which can explain the lack of lithospheric mantle and/or volcanic activities associated with the upper mantle in these areas.
Keywords
NW Iran, Temperature, 3D structure, Upper Mantle, Shear velocity